เนื้อหาโดยสังเขป

หลังสิ้นรัชกาลของสมเด็จพระธรรมราชา กรุงหงสาวดีถือโอกาสที่กรุงศรีอยุธยากำลังผลัดเปลี่ยนแผ่นดิน ยังไม่มีเสถียรภาพทางการเมืองการปกครอง ยกทัพหมายเข้าตีกรุงศรีอยุธยาด้วยกำลังพลที่เหนือกว่า แต่ด้วยความรู้ความสามารถของสมเด็จพระนเรศวร ทำให้พระองค์สร้างชื่อจากการรบชนะทัพของกรุงหงสาวดีได้อย่างเด็ดขาด พ่อ ภาคสาม บอกเล่าบทสรุปของกรุงศรีอยุธยาหลังยุคของสมเด็จพระธรรมราชา ซึ่งพระองค์ได้วางรากฐานไว้ให้แก่ชนรุ่นหลังอย่างเป็นปึกแผ่น เมื่อถึงคราวของสมเด็จพระนเรศวรมหาราชขึ้นครองราชย์ พระองค์ได้แสดงพระปรีชาสามารถ เอาชนะกองทัพพม่าทั้งหลายจนทำให้กรุงศรีอยุธยากลายเป็นขั้วอำนาจใหม่ในแผ่นดินสุวรรณภูมิ